1. Ngói Bitum phủ đá là gì?

Khác với các loại ngói thông thường, sản xuất từ bê tông hoặc đất nung ép khuôn. Ngói Bitum là tấm phẳng trùng ngưng từ Bitum, kết hợp với một số vật liệu và phụ gia khác. 
Ngói Bitum được phát triển tại Châu Âu từ những năm 1960. Ban đầu là vật liệu phủ mái chống thấm dột cho những tòa nhà cũ, sau đó được cải tiến dần và trở thành sản phẩm ngói Bitum như hiện nay.

2. Nguyên liệu sản xuất ngói Bitum

Khác với các loại ngói thông thường, sản xuất từ bê tông hoặc đất nung ép khuôn. Ngói Bitum là tấm phẳng trùng ngưng từ Bitum, kết hợp với một số vật liệu và phụ gia khác. 

Bitum (hay Bitumen) là một họ sản phẩm thu được từ quá trình chưng cất dầu thô, màu từ nâu đến đen tùy thuộc vào thành phần khoáng hiện diện trong hợp chất. Trọng lượng phân tử của Bitumen dao động mạnh, từ 600 - 1.500 g/mol. Hóa lỏng ở nhiệt độ từ 45 độ C, rất nhớt hoặc đông cứng ở nhiệt độ phòng, hóa tinh thể ở nhiệt độ -20 độ C. 

Do có nhiều thành phần tham gia, công thức hóa học chính xác của Bitum đến nay vẫn chưa xác định được. Đặc điểm chung là có Carbon và Hydro, với tỉ lệ H/C là 1.5. Do tỉ lệ H/C cao hơn 1 của cấu trúc vòng thơm, thấp hơn 2 của cấu trúc mạch thẳng, nên phân tử Bitum luôn có cả vòng thơm và mạch thẳng trong cấu trúc. Ở Mỹ, tên gọi Bitum đồng nghĩa với Asphalt (nhựa đường). Tuy nhiên ở Châu Âu, 2 khái niệm này khác nhau, theo hướng nhựa đường là sản phẩm biến tính từ Bitum [1]

Bitum nguyên chất thường ở trạng thái bão hòa, khá mềm và kém ổn định. Để sản xuất ngói, Bitum được biến tính bằng cách bổ sung khoáng đá để tăng độ ổn định, bổ sung Polymers (thường là Composite) để tăng độ đàn hồi và giảm trọng lượng. Với cấu tạo này, tên thương mại của sản phẩm ngói Bitum thường là Asphalt Shingles (Tấm lợp nhựa đường), với nhiều ưu điểm hơn hẳn chất liệu Bitum nguyên chất.

3. Cấu tạo của ngói Bitum 

Trong kết cấu ngói Bitum luôn có lớp sợi thủy tinh Fiberglass gia cường, nằm ở chính giữa để tăng độ cứng. Khả năng chịu lực xé của ngói Bitum phụ thuộc rất lớn vào chất lượng lớp Fiberglass này, thay đổi tùy theo mật độ sợi từ 80 - 110 g/m2. 

Mặt trên cùng là lớp hạt khoáng đá, có tác dụng bảo vệ sản phẩm khỏi mưa đá, khuyếch tán tia UV, tăng tuổi thọ sản phẩm. Mặt dưới cùng là lớp đáy được ép từ bột đá, bề mặt sần nhám chống trơn trượt, có phủ keo dán liên kết

Như vậy, kết cấu sản phẩm ngói Bitum thường từ 5 đến 7 lớp tùy theo nhà sản xuất, giữa các lớp luôn có Polymers kết dính với nhau. Chất đệm được thêm vào để cải thiện hiệu quả sản xuất ngói Bitum. Có rất nhiều loại chất đệm khác nhau, có thể là chất ổn định, thêm vào để hấp thu dầu thừa, ngăn cản phân tử dầu tạo liên kết, làm đứt gãy mạch Bitum. Chất tăng cường khả năng chống cháy, chất bảo vệ bề mặt kháng UV ...

4. Đặc điểm của ngói Bitum

Ngói Bitum là sản phẩm biến tính 2 pha (Styrene - Butadiene - Styrene), nên có tính chất trung gian giữa đặc điểm cứng rắn của pha nhựa đường và mềm dẻo, đàn hồi của pha cao su.

Chất lượng sản phẩm ngói Bitum phụ thuộc rất lớn vào quy trình sản xuất, nếu tốc độ biến tính quá nhanh hoặc quá chậm, nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, đều ảnh hưởng đến tính chất sản phẩm, do mất cân bằng giữa 2 pha nhựa đường và pha cao su nêu trên.

Ngói Bitum khi nóng chảy sẽ chuyển thành dạng keo có độ dán dính rất bền, hầu như không bong tróc ở điều kiện thông thường.

5. Ưu điểm nổi bật của ngói Bitum 
5.1. Kết nối liền mạch

Chất keo của ngói Bitum #ngoibitum dính rất chặt, vì vậy gần như không có vết hở mạch giữa các tấm ngói. Đây là ưu điểm lớn nhất của ngói Bitum trong khả năng chống thấm, nước không thể rò rỉ qua ngói để làm hư hại kết cấu bên trong.

5.2. Độ che phủ linh hoạt, không yêu cầu các loại ngói phụ kiện

Do tính mềm dẻo, nên ngói Bitum có thể phủ kín mọi kiểu bề mặt. Đặc biệt là các dạng mái phức tạp, mặt cắt đa góc, khu vực rìa dốc, phân cấp nhiều tầng.

Khi chọn mua sản phẩm ngói Bitum, khách hàng không phải tính toán các loại ngói phụ kiện phức tạp kèm theo, hạn chế được tình trạng thừa hay thiếu ngói phụ kiện, gây lãng phí và ảnh hưởng đến tiến độ thi công

5.3. Chống tia UV và nhiệt độ

Ngói Bitum nổi tiếng với khả năng phản xạ nhiệt, vì vậy ngói giúp giảm tác động bức xạ nhiệt từ mặt trời. Ngói càng nhạt màu thì khả năng phản xạ nhiệt càng cao, giúp tiết kiệm chi phí năng lượng trong nhà.

5.4. Chống nứt vỡ

Ngói Bitum được thiết kế theo kiểu các lớp vật chất kết nối đan cài trong cấu trúc, nên ngoài độ bền cao hơn hẳn các vật liệu lợp mái thông thường, ngói còn có khả năng đàn hồi, chống nứt vỡ do lực tác động và điều kiện thời tiết khắc nghiệt rất tốt. 

Trong khi ngói xi măng và ngói đất nung thường xuất hiện vết rạn nứt ở nhiệt độ từ - 5 độ C, thì ở - 22 độ C, ngói Bitum không bị biến tính hoặc giòn gãy. Ngưỡng chịu nhiệt độ thấp lên đến – 28 độ C, nên ngói Bitum đặc biệt phù hợp với khu vực khí hậu băng giá

5.5. Màu sắc đa dạng, không bay màu, tính trang trí cao

Ngói Bitum trên thị trường thường gồm 12 màu, đáp ứng được thị hiếu chung của khách hàng.

Màu sắc sản phẩm do hạt khoáng đá phủ trên bề mặt quyết định. Đây là vật liệu từ đá Basalt tự nhiên xay nhỏ, nhuộm màu với chất dầu bảo vệ hoặc tráng men Ceramic nên không bị oxi hóa, độ bền màu của sản phẩm rất cao, gần như không bay màu trong vòng đời sản phẩm.

Ngói có thể tạo hình đa dạng, như hình vảy cá, hình chữ chật, hình lục giác ... xếp chồng lên nhau. Ngoài sản phẩm màu đơn sắc, phù hợp với phong cách thiết kế hiện đại, nhà sản xuất có thể chủ động phối hạt màu, tạo thành các sản phẩm chuyển màu (Mosaic) rất tinh tế, phù hợp với phong cách thiết kế cổ điển và tân cổ điển. Nếu không thích hình mẫu rập khuôn, KTS còn có thể phối hợp nhiều tông màu đậm nhạt hoặc khác màu trên cùng 1 diện tích mái, để tăng tính chất trang trí của khu vực này.

5.6. Dễ dàng vận chuyển, lắp đặt và sửa chữa

Ngói Bitum dễ lắp đặt hơn so với ngói xi măng và đất nung. Sản phẩm rất nhẹ, dễ đóng gói và vận chuyển lên mái nhà. Sản phẩm có dạng tấm phẳng cuộn tròn, khi thi công chỉ trải thẳng và dính keo bằng 1 trong 3 phương pháp tự dán, dán nóng hoặc dán lạnh, theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Nếu mái bị hỏng, có thể cắt miếng Bitum khác dán chồng lên vị trí hư hỏng.

5.7. Vật liệu nhẹ, thân thiện với môi trường

Sản phẩm ngói Bitum rất nhẹ, không gây áp lực tải trọng lên công trình. Đặc biệt phù hợp với các công trình kết cấu nhẹ, như nhà gỗ, nhà kính, sảnh đi ...

Vật liệu Bitum có thể tái sử dụng, có tác dụng giảm thiểu rác thải, bảo vệ môi trường. Ví dụ, sản phẩm có thể tái sử dụng như là nguyên liệu trải thảm mặt đường

5.8. An toàn với sức khỏe

Trong dầu mỏ luôn chứa các hợp chất hữu cơ vòng thơm dễ bay hơi, gây hại cho sức khỏe con người. Do Bitum là sản phẩm cuối cùng của quá trình chưng cất dầu, nên được đánh giá là an toàn. Do các chất hữu cơ đã bay hơi hết, hàm lượng còn lại rất thấp không đủ trở thành yếu tố nguy cơ.

6. Hướng dẫn quy trình thi công ngói bitum

Chuẩn bị vật dụng thi công

Trước khi thi công ngói bitum bạn cần chuẩn bị các dụng cụ và vật liệu như sau: tấm lợp bitum, con lăn, keo bitum, búa và đinh chuyên dụng. Trước khi tiến hành thi công theo các bước bạn cần lưu ý những điều sau:

Tấm lợp bitum chỉ sử dụng được khi có sẵn khung mái nhà, trên bề mặt phẳng như betong, ván ép, tấm smartboard,...
Trước khi lợp mái ngói bitum phủ đá càng phẳng, càng sạch thì mái ngói lợp được càng đẹp và quá trình thi công sẽ nhanh hơn.
Quét thấm lớp keo bitum gốc dầu để tăng cường khả năng chống thấm và liên kết với mái ngói bitum.
Chuẩn bị dụng cụ đóng đinh chuyên dụng hoặc ốc vít.

Cách lợp ngói bitum đúng chuẩn

Bước 1: Xử lý bề mặt mái

Như đã nói, bề mặt mái lợp ngói bitum phải là mặt phẳng đã được xử lý sạch sẽ khô ráo. Có như vậy thì độ kết dính giữa ngói và mặt phẳng mới được bền lâu.

Bước 2: Lăn keo chống thấm

Dùng con lăn để lăn lớp keo bitum. Bôi 1 lớp keo mỏng tầm 5mm và để cho khô ráo. Bước này sẽ giúp cho ngói bitum dính chặt và bền hơn.

Bước 3: Cân nước, giăng dây

Sử dụng dây dọi để căng thẳng các lớp ngói điều chỉnh sao cho đảm bảo độ song song giữa đỉnh mái và đáy mái. Công đoạn này rất quan trọng nhằm đảm bảo độ thẩm mỹ, không bị méo lệch các lớp ngói với nhau.

Bước 4: Tiến hành lắp đặt tấm lợp

Cách lợp ngói bitum sẽ là từ dưới chân mái lên trên đỉnh mái bằng cách xếp chồng 1/2 tấm ngói trước với 1/2 tấm ngói sau. Cố định ngói bằng keo chuyên dụng. Đến phần chóp mái nếu tấm lợp còn dư thì phần dư của tấm lợp vặn qua bên kia của mái và không cắt bỏ. Mục đích đảm bảo mái nhà chống thấm tuyệt đối.

Cuối cùng là ốp nóc, cắt tấm lợp thành 3 miếng nhỏ, uốn cong và đặt chúng lên trên đỉnh chóp. Cách này giúp đảm bảo tính thẩm mỹ cho ngôi nhà.

Bước 5: Xử lý khe rãnh đỉnh chóp mái nhà

Trước khi hoàn thiện quy trình thi công ngói bitum bằng cách xử lý khe rãnh trên mái nhà. Hơ nóng mặt phủ keo của màng chống thấm rồi phủ keo màng chống thấm vào giữa khe rãnh của mái. Lợp hoàn chỉnh 1 bên mái và để ngói phủ qua bên kia khoảng 305mm tính từ khe rãnh. Lợp tiếp tục mái bên kia, cắt bỏ phần tấm lợp dư và dùng keo dán chuyên dụng để dán tấm lợp theo khe mái trước đó.

Bước 6: Hoàn thiện thi công ngói bitum

Sử dụng keo silicon để bắn đường giao nhau giữa phần mái và con lươn. Hạn chế vấn đề đọng nước và rò rỉ nước từ mái nhà.

Một số lưu ý khi thi công ngói bitum

Quy trình thi công ngói bitum đơn giản. Tuy nhiên bạn vẫn phải lưu ý những điều sau để đạt được kết quả như mong muốn:

Quy trình thi công ngói bitum khá giống với thi công nền bê tông. Bạn cần sử dụng màng chống thấm khi khung mái là smartboard hoặc gỗ thông. Thực hiện điều này sẽ tránh tình trạng đọng và khó thoát nước.
Khung mái nhà được làm từ chất liệu khác nhau sẽ có những cách thi công khác nhau. Ví dụ như bề mặt phẳng lá ván ép thì việc đóng đinh sẽ được thay thế bằng bắn vít để cố định tấm lợp mái ngói.
Sau khi thi công các phần mái ở nhiều vị trí không đóng đinh cần thời gian để liên kết chặt chẽ với nhau. Cần thời gian vài ngày với nhiệt độ trời thông thường, lớp keo bitum có trong cấu tạo ngói bitum sẽ mềm dẻo và dính chặt lấy nhau.
Tại các vị trí đóng đinh được che phủ bởi tấm lợp kế tiếp. Không ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của ngôi nhà sau thi công.